Informator dla pacjentów
BIOPSJA ASPIRACYJNA, CELOWANA, CIENKOIGŁOWA - BACC
W trakcie badań diagnostycznych przy pomocy ultrasonografii, czy tomografii komputerowej, pozwalających na uwidocznienie narządów lub tkanek ustroju człowieka badający lekarz często staje wobec faktu niepewności odnośnie ustalenia charakteru znalezionej na ekranie aparatu zmiany patologicznej. Znany jest powszechnie fakt, że podobne bywają obrazy różnych chorób, jak i to, że jedna choroba może występować pod wieloma postaciami.
Bardziej pewne rozpoznanie choroby można postawić tylko poprzez obejrzenie pod mikroskopem fragmentu zmienionej tkanki, czy narządu, czyli przez badanie histopatologiczne. Taki fragment można uzyskać poprzez wycięcie chirurgiczne zmiany lub wykonanie biopsji, czyli nakłucia grubą igłą i wycięciem przy pomocy specjalnego urządzenia skrawka chorej tkanki.
Niezależnie od tych sposobów postępowania coraz większe zastosowanie w medycynie znajduje biopsja aspiracyjna cienkoigłowa, w której nakłuwa się chory narząd cienką igłą o średnicach 0,5-0,7 mm i zasysa do niej materiał do badania cytologicznego. Materiał tak pobrany z chorego miejsca jest o wiele mniejszy, a stanowią go grupy komórek lub tylko pojedyncze komórki. Połączenie biopsji cienkoigłowej z techniką obrazowania, taką jak wymieniona tu ultrasonografia lub tomografia komputerowa sprawiają, że może być ona wykonywana niezwykle precyzyjnie i bezpiecznie, znosząc prawie całkowicie możliwość wystąpienia powikłań.
BACC nie wymaga żadnego, przygotowania pacjenta i jest wykonywane w warunkach ambulatoryjnych. Przed biopsją należy usunąć z szyi wszelkie ozdoby: łańcuszki, wisiorki, korale oraz grzebienie z włosów tylnej okolicy głowy. Podczas tego zabiegu pacjent powinien leżeć nieruchomo w pozycji podobnej jak przy badaniu usg tarczycy. W trakcie nakłucia nie wolno się poruszać, połykać śliny, żuć gumy i napinać mięśni oraz należy powstrzymać ewentualny kaszel. Nakłucia, rozmazu i konserwacji materiału do oceny mikroskopowej dokonuje zazwyczaj endokrynolog. Biopsji cienkoigłowej mogą być poddani pacjenci obciążeni innymi chorobami. Również obecność zaburzeń krzepnięcia nie jest przeciwwskazaniem, ponieważ igła stosowana w badaniu jest bardzo cienka. Badania nie da się wykonać tylko u pacjentów pobudzonych czyli niewspółpracujących. Według danych z piśmiennictwa BACC nie powoduje rozsiewu czy też nasilenia postępu nowotworu. Do badania należy zgłosić się z posiadaną dokumentacją medyczną (karty informacyjne, wyniki badań, spis przyjmowanych leków) Przed badaniem pacjent powinien podpisać zgodę na badanie. Możliwe powikłania biopsji cienkoigłowej: to odczyn w miejscu wkłucia lub podbiegnięcie krwawe, czyli krwiak, które występują bardzo rzadko.
Zainspirowany (zassany) w czasie biopsji cienkoigłowej materiał jest następnie rozmazywany na szkiełku i konserwowany. Uzyskanie w wyniku biopsji preparaty z Poradni Endokrynologicznej Poradnie i Diagnostyka Meridian przekazujemy do Zakładu Patomorfologii w Poznaniu. Tam preparaty te są barwione i poddawane ocenie cytopatologa, który może trafnie rozpoznać chorobę z drobnego, często nawet kilkukomórkowego preparatu.
Biopsje cienkoigłowe tarczycy pozwalają na znalezienie często bezobjawowych (we wczesnym okresie) nowotworów tarczycy, które również z ogromnym sukcesem mogą być całkowicie wyleczone. Podobnie szanse radykalnych możliwości leczenia dają nakłucia innych narządów, pozwalające na szybkie postawienie prawidłowego rozpoznania. Dzięki tej metodzie z dużą skutecznością, bo sięgającą 70-80%, mogą być rozpoznane choroby o przebiegu zarówno łagodnym, jak i złośliwym, występujące w śliniankach, tarczycy, gruczołach przytarczycznych, piersiach i innych tkankach miękkich, a manifestujące się najczęściej zmianami ogniskowymi widocznymi w obrazie USG czy TK. Zgodność wyników biopsji z rozpoznaniem histologicznym w przypadku raków anaplastycznych, brodawkowatych, rdzeniastych przekracza 90%. Ostateczne rozpoznanie stawia się w oparciu o badanie kliniczne, obraz cytologiczny i pozostałe badania dodatkowe.
Dzięki biopsjom aspiracyjnym cienkoigłowym celowanym pod kontrolą ultrasonograficzną udaje się rozpoznać wiele wczesnych raków sutka, co w dobie zagrożenia tą chorobą dla kobiet ma ogromne znaczenie, bowiem wcześnie wykryty rak sutka daje szansę na pełne wyleczenie, natomiast w procesach zaawansowanych sukcesy terapeutyczne są o wiele rzadsze.
Około 4 tygodnie po badaniu biopsyjnym dysponujemy wynikami cytologicznymi i wówczas zapraszam pacjentów do omówienia wyników i wyboru sposobu dalszego postępowania. W przypadkach kierowanych do zabiegu operacyjnego wynik biopsji razem z wynikiem USG wpływa na sposób i zakres wykonywanej strumectomii. Natomiast pomyślny wynik biopsji cienkoigłowej często pozwala uniknąć niepotrzebnej operacji tarczycy.
W prowadzonej przeze mnie Poradni endokrynologicznej biopsję cienkoigłową tarczycy jako dobrą i sprawdzoną metodę diagnostyczną stosuję od ponad 25 lat. Zachęcam pacjentów do skorzystania z tej metody diagnostycznej, która jest stosowana z powodzeniem także w innych krajach europejskich.
